Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z opublikowanymi referatami wygłoszonymi podczas naszych minikonferencji. Mogą one stanowić świetne źródło przypomnienia podstawowych zagadnień prawa własności intelektualnej . Referaty znajdują się tutaj.
6 grudnia 2013 roku, odbyła sie konferencja naukowa na Uniwersytecie Medycznym- Colegium Anatomicum, organizowana przez Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Medycznego, przy współpracy z Europejskim Stowarzyszeniem Studentów Prawa ELSA Lublin.
Sama konferencja dotyczyła prawa medycznego, jednak i na niej odnaleźliśmy własność intelektualną.
Pierwsza część konferencji poświęcona była prawu autorskiemu w szkolnictwie medycznym, prowadził ją prof. dr hab., dr multi h. c. Piotr Książek.
Poruszona została kwestia dwóch dziewiętnastowiecznych modeli treści prawa autorskiego ( copyright i europejski ).Dwie koncepcje prawa autorskiego: koncepcja rygorystyczna i minimalistyczna.
Omówione zostały 3 głowne zasady miedzynarodowej ochrony prawa autorskiego. Dowiedzieliśmy sie róznież czym jest utwór, a także kto może być autorem.
Mieliśmy okazje zapoznać sie z ciekawymi przykładami ochrony praw autorskich. Poruszona była także kwesta ochrony programów komputerowych, która obecnie wywołuje liczne spory oraz ochrona prac pracownika uczelni jako szcególnego rodzaju utworu, zasada ” droit de suite „, dozwolony użytek (licencja ustawowa) oraz wyodrębnienie w jego ramach użytku prywatnego oraz publicznego. Na zakończenie zostało przedstawione prawo cytatu w świetle art 29 ust.1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Uczestnikiem i sprawozdawcą konferencji była Klaudyna Rybak (KNPWI UMCS)
Zdjęcie: jrlawfirm.com
Ip Contest jest konkursem mającym na celu wyłonienie studentów posiadających największą wiedzę z zakresu własności intelektualnej. Organizowany jest w okresie przedsesyjnym, by studenci mieli również możliwość sprawdzenia swojej wiedzy przed egzaminem czytaj więcej
Lublin, dnia 12 grudnia 2013
Uchwała nr 8/2013
z dnia 12 grudnia 2013
Zarządu Koła Naukowego Prawa Własności Intelektualnej UMCS
w sprawie przyjęcia nowych członków
§1
Na podstawie niniejszej uchwały Zarząd KNPWI przyjmuje do grona członków Annę Chalimoniuk, Paulinę Chmielnicką, Krzysztofa Jurko, Katarzynę Kosik, Remigiusza Skibę oraz Cezarego Zapałę.
Koło obecnie prowadzi prace nad przygotowaniem monografii dotyczącej świeżego spojrzenia na własność intelektualną w internecie.
Praca monograficzna przygotowywana jest pod redakcją dr Adriana Niewęgłowskiego.
W tym dziale będą podawane informację dotyczące postępów prac nad nią.
Zdjęcie: concurringopinions.com
Przygotowujemy powstanie interdyscyplinarnej grupy badawczej do spraw prawa mody.
Branża modowa znajduje się w pierwszej piątce największych gałęzi światowej gospodarki. To potężny biznes, którego rozwój spowodował konieczność utworzenia specyficznych regulacji prawnych odnoszących się do tej sfery życia. Powstało „fashion law”- prawo, które narodziło się w Stanach Zjednoczonych i które od kilku lat zdobywa popularność również w naszym kraju. To specjalizacja odnosząca się do problemów towarzyszących codziennej działalności przemysłu mody; jest swoistym amalgamatem wielu różnych dyscyplin prawniczych. Porusza się pośród spraw z zakresu własności intelektualnej, sprzedaży, prawa podatkowego, prawa reklamy, nieruchomości, prawa pracy czy prawa celnego. Swoim zakresem obejmuje również prawo autorskie i ochronę znaków towarowych, w tym licencjonowanie marki, krajowe i międzynarodowe transakcje handlowe, tekstylia, merchandising. Z powodu oczywistej wielopłaszczyznowości tej dziedziny prawa, postanowiliśmy utworzyć grupę ds. Prawa Mody, działającą w ramach i z pomocą innych sekcji KNPWI UMCS. Celem naszej działalności jest rozpowszechnianie idei prawa mody jako nowej dziedziny prawa, rozwijanie naszych zainteresowań i zgłębianie mechanizmów funkcjonowania prawa mody w Polsce i na świecie.
Będzie to grupa nieformalna. Nie zostanie też ujęta w podziale organizacyjnym naszego koła na sekcje, dzięki temu członkowie poszczególnych sekcji będą mogli brać udział w jej pracach. Zapraszamy również osoby interesujące się podatkami, prawem pracy, prawem ochrony konkurencji i konsumentów do działania w grupie. Staramy się przez to podkreślić wielopłaszczyznowość prawa mody.
Powstanie grupy ma również na celu wyodrębnienie prawa mody jako wyrosłej z własności intelektualnej, jednak coraz bardziej oderwanej od niej dziedziny badań.
Planowany termin rozpoczęcia prac grupy to 1 stycznia 2014
Więcej info znajdziesz tutaj
Przystępując do referowania problematyki rodzajów oraz funkcji znaków towarowych niezbędne jest uprzednie przytoczenie pojęcia samego znaku towarowego.
Według art. 120 ust. 1 i 2 ustawy Prawo Własności Przemysłowej:
znak towarowy jest to każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia i inny sygnał dźwiękowy.
Ustawodawca już w definicji pozwolił sobie wskazać na pewne formy ( wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru
lub opakowania, a także melodia i inny sygnał dźwiękowy), mogące być zarazem znakiem towarowym. [1]
Użyty w definicji zwrot „w szczególności” oznacza, że nie funkcjonuje jednak numerus clausus znaków towarowych.
1. Rodzaje znaków towarowych
Biorąc pod uwagę cechy oraz specyfikę poszczególnych znaków towarowych można dokonać ich podziału na podstawie różnorodnych kryteriów.
Ze względu na metodę postrzegania znaku dzielimy je na:
- słowne – oznaczenia odbierane przy użyciu wzroku oraz słuchu. Źródło ich powstania mogą stanowić litery, liczby, słowa, zdania lub slogany. Przykładem są imiona czy nazwiska.
- obrazowe – oznaczenia odczytywane za pomocą wzroku. Do kategorii tej zaliczyć można: rysunki, reprodukcje, portrety, kombinacje kolorów. Mogą mieć formę fantazyjną
- np. graficznie zaprojektowane litery cyfry, czy monogramy.
- plastyczne – znaki odbierane poprzez zmysł wzroku i dotyku o charakterze trójwymiarowym np. opakowania, różne kształty butelek na napoje.
- dźwiękowe – kategorię tę tworzą rozpoznawane przy użyciu słuchu melodie albo sygnały dźwiękowe.
- kombinowane – za oznaczenia tego rodzaju mogą być uznane te powstałe z wykorzystaniem różnych form ekspresyjnych np. słów i obrazu.
Kryterium pozwalającym na dokonanie podziału znaków towarowych może być również podmiot, który ich używa. Zgodnie z tym kryterium wyróżnia się:
- Znaki fabryczne – używane przez producentów
- Znaki usługowe – używane przed podmioty świadczące usługi
- Znaki handlowe – używane przez sprzedawców
- Znaki firmowe – zawierają nazwę podmiotu gospodarczego
- Stopień powszechnej znajomości znaku oraz zakres ich ochrony pozwala wyróżnić dwie kategorie:
- Znaki zwykłe – oznaczenia towaru na tyle wyraźne, że mogą posłużyć do zidentyfikowania pochodzenia towaru określonego przedsiębiorstwa. Znaki te są chronione przed działaniami konkurencji.
- Znaki powszechnie znane (znaki notoryjne) – kategoria znaków powstała z uwagi na atrybut znajomości tychże na obszarze całego kraju oraz powszechnej znajomości przez większość potencjalnych nabywców. Dodatkowo należy podkreślić, że podstawą do uznania danego znaku za powszechnie znany może być fakt jego rozpowszechnienia za pomocą reklamy(długotrwałej) lub innego środka w programach telewizyjnych.
- Znaki renomowane – oznaczenia symbolizujące potwierdzoną jakość.
- Znaki sławne – cechują się bardzo wysokim progiem powszechnej znajomości oraz odnoszącym się do nich przekonaniem nabywców o wysokich walorach towarów oznaczonych tym rodzajem znaków.
Zgodnie z treścią wyroku WSA w Warszawie z 8 sierpnia 2007 r., VI SA/Wa 757/07, LEX nr 371973 znaki renomowane podlegają zwiększonej ochronie, przełamującej zasadę specjalizacji, umożliwiającej obronę przed używaniem znaku dla jakichkolwiek towarów, jeżeli działanie mogłoby skutkować dla używającego osiągnięciem nienależnej korzyści lub wyrządzić szkodę odróżniającemu charakterowi, bądź renomie znaku. Wyrok ten stanowi również, że automatyzm identyfikowania znaku z symbolem jakości oznaczanego nim towaru nie może być uznawany za niezbędny symptom jego notoryjności(znaki notoryjne-powszechnie znane).[2]
Większość znaków towarowych jest używana tylko przez jednego przedsiębiorcę. Zdarzają się jednak przypadki w których znak ten będzie używany przez dwóch lub więcej przedsiębiorców.
Tego typu znaki towarowe można podzielić na trzy kategorie:
Wspólny znak towarowy – przeznaczony do używania w obrocie przez organizację mającą osobowość prawną, powołaną do reprezentowania interesów przedsiębiorców. Prawo ochronne uzyskiwane jest przez reprezentującą przedsiębiorców organizację, przy czym wspólny znak towarowy może być używany zarówno przez organizację jak i zrzeszonych przedsiębiorców, zgodnie z przyjętym przez tę organizację regulaminem. (U. Więckowska, Wspólny znak towarowy , w: Leksykon własności przemysłowej i intelektualnej, red. . A. Szewc, Kraków 2003, s. 288; I. Wiszniewska, op. cit. ,s.3).
Wspólny znak towarowy gwarancyjny – występuje w przypadkach, w których prawo ochronne uzyskiwane jest przez organizację posiadającą osobowość prawną, ale organizacja ta nie posługuje się zarejestrowanym znakiem na swoje własne potrzeby lecz przyjmuje regulamin jego używania i kontroluje przestrzeganie przyjętych w nim zasad przez używających znak przedsiębiorców. Uprawniony do wspólnego znaku towarowego nie może odmówić bez ważnych powodów używania znaku przedsiębiorcom, którzy spełniają kryteria określone w regulaminie znaku. Krąg podmiotów uprawnionych do używania wspólnego znaku gwarancyjnego ma charakter otwarty.
(I. Wiszniewska op. cit., s. 3).
Znaki chronione wspólnym prawem ochronnym ‑ są to znaki przeznaczone do równoczesnego używania przez kilku przedsiębiorców. Działają oni wspólnie, czyli wspólnie zgłaszają dany znak do rejestracji, dzięki czemu uzyskane za pomocą rejestracji prawo ochronne
jest prawem wspólnym. Jest to indywidualny znak towarowy zarejestrowany na rzecz kilku samodzielnych przedsiębiorców.(E. Waliszko, Zróżnicowany charakter znaków towarowych, w: E. Waliszko, R. Golat, Znaki towarowe, Bydgoszcz-Warszawa 2006, s. 272).[3]
2. Funkcje znaku towarowego
Pojęcie funkcji znaku jest definiowane jako całokształt typowych oddziaływań znaku towarowego na konsumentów.
W literaturze wyróżnione zostały następujące funkcje:
- Funkcja oznaczenia pochodzenia: inaczej funkcja wyróżniająca lub funkcja dystynktywna – umożliwia odróżnienie danych towarów od towarów tego samego rodzaju Znak bowiem ma za zadanie wskazać pochodzenie towaru od określonego przedsiębiorcy(charakter komercyjny).
- Funkcja jakościowa – inaczej funkcja ochrony zaufania lub gwarancyjna. Ma za zadanie wskazać, że z pochodzenie danego towaru z określonego przedsiębiorstwa należy kojarzyć z cenionymi przez konsumentów wartościami tego towaru lub przynajmniej subiektywnym, lecz powszechnym przekonaniem o ich walorach. Potencjalny nabywca jest informowany o tym, że wszystkie towary oznaczone tym znakiem towarowym są tej samej jakości.
- Funkcja reklamowa – zwana sugestywną. Wywodzi się ona z faktu, że znak towarowy jest również środkiem reklamy. Jej celem jest utrzymanie i powiększenie grupy nabywców.
- Funkcja informacyjna – zwana funkcją ochrony zaufania, nośnik wyobrażeń nabywcy, które odnosi do produktu oraz jego producenta.
- Inne funkcje: estetyczne oraz funkcjonalne – zwłaszcza znaki graficzne oraz przestrzenne.
Zgodnie z orzeczeniem SN z 9 stycznia 2008 r., II CSK 363/07, LexPolonica nr 1798171 podejmując się oceny zdolności odróżniającej trzeba wziąć pod uwagę wszystkie elementy oznaczenia łącznie , w tym nie tylko formę i kształt, ale także kolorystykę, rozmieszczenie elementów graficznych, uwzględniając ich podobieństwa raczej niż różnice.
Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z 11 kwietnia 2007 r., VI SA/Wa98/07, Lex nr 319373 „Znak towarowy służy do określenia tożsamości towarów lub usług pochodzących od konkretnego przedsiębiorstwa. Spełnia on także funkcje reklamowe itp. Jednakże
to nie te jego właściwości są celem rejestracji oznaczenia jako znaku towarowego. [4]
Tytułem podsumowania należy zauważyć, że każdy znak towarowy bez względu na rodzaj spełnia wyżej wymienione funkcje, które w zasadzie warunkują jego funkcjonowanie oraz są w nim zakodowane.
Autor: Dominik Hebda[1] Prawo Własności Intelektualnej, pod red. Joanny Sieńczyło – Chlabisz, Warszawa 2011, s. 337. [2] Tamże, s. 340 – 342. [3] Tamże, s. 343 – 345. [4] Tamże, s. 338 – 340.
Wśród zagadnień podlegających ochronie na gruncie prawa własności przemysłowej, szczególne miejsce zajmują rozwiązania zwane oznaczeniami odróżniającymi. Najważniejszymi wśród nich są znaki towarowe. Każdego dnia stykamy się z tysiącami znaków towarowych. Są wszędzie, na naszych ubraniach, na opakowaniach produktów spożywczych, reklamach czy wreszcie stornach facebook-a.
Próbując zdefiniować znak towarowy posłużę się definicja doktrynalną prof. R. Skubisza:
„znak towarowy jest odbitym w świadomości człowieka jednolitym związkiem oznaczenia i towaru, obejmującym ogół informacji i wyobrażeń o towarze wyodrębnionym za pomocą tego oznaczenia wśród towarów tego samego rodzaju. Tak rozumiany znak towarowy jest dobrem niematerialnym, ponieważ istnieje jedynie w świadomości człowieka.”[1]
Najważniejszymi elementami tej definicją są:
1. uznanie znaku jako dobra niematerialnego,
2. uznanie go jako jednolitego związku oznaczenia i towaru
3. stwierdzenie, że jest ogółem wyobrażeni i informacji na temat danego towaru.
Pierwszy element nie wymaga głębszej analizy jednak warto dodać, iż jest to dobro co prawda niematerialne, ale o naturze majątkowej. W drugim przypadku trzeba pamiętać o tym, iż samo oznaczenie nie jest jeszcze znakiem towarowym. Staje się nim dopiero wówczas, gdy zostaje wiązany z towarem bądź usługą. Element trzeci odnosi się do psychologicznego odbierania znaku towarowego i może mieć znaczenie przy określaniu jego cech takich jak: rozpoznawalność, proponowana przez niego jakość.
Powszechnie przyjętą definicję normatywną znaku towarowego wprowadziła Dyrektywa Nr 89/104/EWG o harmonizacji prawa znaków towarowych mająca na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich. Akt ten stanowił, iż znak towarowy może składać się z jakiegokolwiek oznaczenia, które można przedstawiać w formie graficznej, w szczególności z wyrazów, rysunków, liter, cyfer, kształtu towarów bądź usług, pod warunkiem, że oznaczenia takie umożliwiają odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów drugiego przedsiębiorstwa.
Podobnie uregulował je polski ustawodawca w art. 120 ust.1: „ Znak towarowy jest to każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.”
Z tej definicji ustawowej możemy wyłuskać jego dwa konieczne elementy. Po pierwsze możliwość przedstawienia go graficznie. Po drugie jego zdolność odróżniającą. O ile w oznaczenia graficznych, słownych czy słowno-graficznych przedstawienie go graficznie jest łatwo zauważalne i nie budzi wątpliwości, o tyle już określenie jako znaki towarowe oznaczeń nie dostrzegalnych wizualnie może nastręczać pewne problemy. Oznaczeniami takimi są znaki dźwiękowe, zapachowe lub smakowe.[2] Wspomnieć też trzeba w tym miejscu, że znaki muszą być zmysłowo postrzegalne, ponieważ oddziaływają na: zmysł, wzrok, słuch, dotyk. Drugą cechą immanentną jest jego zdolność odróżniająca. Oznacza to, aby znak pełnił funkcje odróżniającą musi nadawać się do łatwego zapamiętania i późniejszego odróżnienia go od innych mu podobnych towarów, bądź towarów tego samego rodzaju. Te kwestie zostaną bardziej rozwinięte w następnych postach.
Na końcu trzeba odnieść się do używania pojęcia znaku towarowego w stosunku do firmy przedsiębiorcy lub marki. Powszechnie często myli się je, stosując się je zamiennie.
Marką według słownika wyrazów obcych jest znak ochronny określający producenta towaru, chroniący przed naśladownictwem lub podrabianiem. Definicja ta wskazuje bardziej na charakter ekonomiczny tego słowa niż prawny. Łączy znak ochronny z pochodzeniem od przedsiębiorcy, co przy dzisiejszych zmianach w własności przedsiębiorstw (i elementów przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym) oraz udzielaniem licencji na używanie znaków jest ciężkie do ustalenia. Marka ma charakter szerszy niż pojęcie znaku oraz powinna być używana tylko w aspekcie ekonomicznym.
Znaku towarowego nie powinniśmy również utożsamiać z firmą. Firma jest to kwalifikowana formą nazwy przedsiębiorcy, umożliwiającą jego odróżnienie w obrocie gospodarczym od innych podmiotów. Firma przedsiębiorcy i znak towarowy produkowany przez niego nie są tożsame, pomimo czasem spotykanych tych samych słów w nich użytych. Są to dwa różne zagadnienia również inna ochrona jest dla nich przewidziana.
Podsumowując pragnę podkreślić , iż znakiem towarowym mogą być tylko takie oznaczenia które są zmysłowo postrzegalne, nadają się do graficznego przedstawienia i charakteryzują się zdolnością odróżniającą. Natomiast każde inne oznaczenie nie posiadające tych cech nie może zostać zarejestrowane.
autor: Maciej Chodorowski
[1] R. Skubisz, Funkcje znaku towarowego, w: Księga pamiątkowa z okazji 80-lecia rzecznictwa patentowego w Polsce, Warszawa 201, s.165-166
[2] T. Szymanek, Prawo własności przemysłowej, Warszawa 2008, s.159
Szanowni Państwo, perspektywa publikacji w naszym czasopiśmie jest dostępna dla każdego studenta zainteresowanego zagadnieniami prawa własności intelektualnej oraz prawa spółek, a także innymi dziedzinami prawa, o ile tematy publikacji są rzeczowo powiązane z zagadnieniami prawnymi związanymi ze spółkami oraz własnością intelektualną.
Serdecznie zachęcamy do zgłaszania swoich propozycji artykułów na adres knpwi.umcs@gmail.com
Propozycje są przyjmowane cały rok – jednakże o konkretnej dacie publikacji decyduje termin wydania najbliższego numeru. Czasopismo jest wydawane przez Koło Naukowe Prawa Własności Intelektualnej UMCS oraz Koło Naukowe Prawa Spółek UMCS. Redaktor naczelny: Ernest Bucior „Prace Naukowe z Prawa Spółek i Własności Intelektualnej”
Spis zeszytów: